🧩 مقدمه
عرضه‌های اولیه (IPO) یکی از جذاب‌ترین فرصت‌ها برای سرمایه‌گذاران در بازار بورس هستند. بسیاری از سهامداران – چه تازه‌کار و چه حرفه‌ای – این عرضه‌ها را فرصتی طلایی برای کسب سود سریع می‌دانند. اما آیا همه عرضه‌های اولیه سودآور هستند؟ چطور می‌توان از این فرصت بیشترین استفاده را کرد؟
در این مقاله، به بررسی کامل روش‌های کسب سود از عرضه‌های اولیه، تحلیل آن‌ها، زمان مناسب خرید و فروش و اشتباهاتی که باید از آن‌ها دوری کرد می‌پردازیم.
📌 عرضه اولیه چیست؟
عرضه اولیه یا IPO (Initial Public Offering) فرایندی است که در آن سهام یک شرکت برای اولین‌بار در بازار بورس به عموم عرضه می‌شود. در ایران، عرضه‌های اولیه معمولاً با قیمتی پایین‌تر از ارزش ذاتی ارائه می‌شوند تا جذابیت برای سرمایه‌گذاران بالا رود.
✨ به همین دلیل، اکثر عرضه‌های اولیه در کوتاه‌مدت بازدهی مثبت دارند.
📈 چرا عرضه اولیه‌ها جذاب هستند؟
- ✅ قیمت سهام معمولاً پایین‌تر از ارزش واقعی است
- ✅ امکان کسب سود در چند روز اول پس از عرضه
- ✅ ریسک پایین نسبت به سهام دیگر
- ✅ مدیریت‌شده بودن بازار در زمان عرضه توسط نهادهای ناظر
- ✅ مناسب برای تازه‌واردها
📋 مراحل شرکت در عرضه اولیه در بورس
- ثبت‌نام در سامانه سجام و دریافت کد بورسی
- فعال‌سازی حساب کارگزاری و دریافت پنل معاملاتی آنلاین
- شارژ حساب کارگزاری (مبلغ لازم برای خرید عرضه اولیه، معمولاً کمتر از ۵ میلیون تومان)
- ثبت سفارش در پنل کارگزاری در بازه زمانی اعلام‌شده (معمولاً روز قبل اعلام می‌شود)
- اختصاص سهام توسط سازمان بورس (معمولاً همه افراد، سهم برابر دریافت می‌کنند)
🧠 چگونه عرضه اولیه خوب را شناسایی کنیم؟
تمام عرضه‌های اولیه لزوماً سودآور نیستند. برای شناسایی عرضه اولیه خوب باید این عوامل را بررسی کنید:
| معیار | توضیح |
| سابقه شرکت | هرچه شرکت باسابقه‌تر، ریسک کمتر |
| نوع صنعت | صنایع صادرات‌محور یا فناوری‌محور پتانسیل بیشتری دارند |
| نسبت P/E | کمتر بودن نسبت P/E از متوسط بازار، نشانه جذابیت است |
| وضعیت مالی شرکت | سودآوری، درآمد پایدار و رشد سالانه |
| تقاضای بازار | هرچه تقاضا بیشتر، احتمال رشد قیمت بیشتر |
⏰ بهترین زمان فروش عرضه اولیه
📌 یکی از سؤالات مهم سرمایه‌گذاران این است که عرضه اولیه را کی بفروشیم؟ پاسخ این سؤال وابسته به شرایط مختلف است، اما چند قاعده کلی وجود دارد:
سناریو ۱: فروش سریع (۱ تا ۳ روز پس از عرضه)
اگر بازار در حالت نزولی باشد یا شرکت آینده روشنی نداشته باشد، فروش سریع سود محدودی ولی مطمئن دارد.
سناریو ۲: فروش در سقف مجاز (۳ تا ۵ روز بعد)
در این حالت، سهم ۳ تا ۵ روز رشد می‌کند. اگر حس کردید سهم به سقف رشدش رسیده، بفروشید.
سناریو ۳: نگهداری بلندمدت
اگر شرکت با بنیاد قوی، صنعت رو به رشد و برنامه توسعه دارد، نگهداری سهم می‌تواند سود کلانی در چند ماه آینده داشته باشد.
📊 مثال واقعی از سود عرضه اولیه‌ها
| نام سهم | تاریخ عرضه | قیمت عرضه | قیمت ۵ روز بعد | بازدهی |
| فسبزوار | اردیبهشت ۱۴۰۳ | ۲۵۰۰ تومان | ۳۶۰۰ تومان | ۴۴٪ |
| آسیاتک | تیر ۱۴۰۲ | ۸۰۰ تومان | ۱۲۰۰ تومان | ۵۰٪ |
| فزر | آذر ۱۴۰۱ | ۱۵۰۰ تومان | ۲۸۰۰ تومان | ۸۶٪ |
💡 این آمار نشان می‌دهد که با انتخاب درست، می‌توان در چند روزبه سود نسبی مطمئنی رسید، هرچند به‌دلیل محدودیت در سقف خرید، میزان سود ریالی معمولاً بالا نخواهد بود.
⚠️ اشتباهات رایج در عرضه اولیه
- ❌ انتظار سود نجومی بدون تحلیل
- ❌ فروش در روز اول بدون بررسی شرایط بازار
- ❌ عدم توجه به اخبار یا وضعیت صنعت مربوط
- ❌ پیروی کورکورانه از توصیه دیگران
- ❌ عدم استفاده از تحلیل تکنیکال برای خروج
💡 نکات طلایی برای موفقیت در عرضه اولیه
- سرمایه‌گذاری با پول مازاد: از پولی استفاده کنید که در کوتاه‌مدت به آن نیاز ندارید.
- پیگیری اخبار بورس و اطلاعیه‌های کدال
- مقایسه عرضه اولیه با موارد قبلی مشابه در همان صنعت
- استفاده از حد ضرر و حد سود در استراتژی خروج
- اگر سهم بنیادی است، عجله برای فروش نکنید!
- اگر پس از عرضه اولیه سهم را ارزنده تشخیص دادید، می‌توانید بدون محدودیت اقدام به خرید بیشتر و کسب سود بالاتر کنید.
❓ پرسش‌های متداول (FAQ)
۱. آیا عرضه اولیه همیشه سود دارد؟
خیر، ولی اکثر عرضه‌های اولیه در روزهای ابتدایی رشد قیمتی دارند.
۲. چطور از زمان عرضه اولیه مطلع شویم؟
با دنبال کردن سایت TSETMC و اطلاعیه‌های سازمان بورس و کارگزاری خود.
۳. برای عرضه اولیه چقدر سرمایه نیاز است؟
بسته به نوع سهم، معمولاً بین ۳۰۰ هزار تا ۵ میلیون تومان.
🧭 جمع‌بندی
عرضه اولیه‌ها فرصتی جذاب برای سرمایه‌گذاری مطمئن هستند، اما نه بدون تحلیل و استراتژی. با شناخت دقیق شرکت، صنعت و شرایط بازار، می‌توانید از عرضه اولیه‌ها به شکل هوشمندانه سود کسب کنید.
به یاد داشته باشید:
📌 تحلیل + صبر + استراتژی خروج = سود مطمئن از عرضه اولیه
خیلی سطحی و کوتاه مطلب نوشته شده ولی مفید بود