دولت در ادامه سیاست‌های حمایتی خود، شهریور ۱۴۰۴ را با بسته‌ای ترکیبی از یارانه نقدی و کالابرگ الکترونیکی برای دهک‌های پایین درآمدی آغاز کرده است. بر اساس اعلام رسمی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در تاریخ چهارشنبه ۱۹ شهریور ۱۴۰۴ مبلغ ۵۰۰ هزار تومان اعتبار کالابرگ به حساب خانوارهای دهک‌های اول تا سوم واریز می‌شود.
همزمان با این اقدام، در روز ۲۵ شهریور ۱۴۰۴ نیز یارانه نقدی ماهانه طبق روال گذشته به حساب سرپرستان خانوار واریز خواهد شد. با احتساب این دو پرداخت، خانوارهای مشمول در دهک‌های پایین مجموعاً به ازای هر نفر حدود ۹۰۰ هزار تومان یارانه مستقیم دریافت می‌کنند. این ترکیب باعث شده تا هم قدرت خرید روزمره خانواده‌ها تقویت شود و هم از نوسانات بازار کالاهای اساسی کاسته شود.
هدف از اجرای کالابرگ الکترونیکی
طرح کالابرگ الکترونیکی که از سال گذشته آغاز شده، به‌منظور مدیریت بهتر یارانه‌ها و هدایت آن به سمت کالاهای ضروری طراحی شده است. خانوارها با اعتبار واریزی می‌توانند کالاهای مشخصی مانند روغن، برنج، گوشت، مرغ و سایر اقلام اساسی را از فروشگاه‌های منتخب خریداری کنند.
مزیت این طرح نسبت به یارانه نقدی این است که منابع حمایتی دولت صرفاً به خرید کالاهای پرمصرف خانوار اختصاص می‌یابد و از تبدیل آن به هزینه‌های غیرضروری جلوگیری می‌شود. در عین حال، امکان انتخاب و خرید متنوع بر اساس نیاز خانوار همچنان وجود دارد.
چرا مجموع یارانه به ۹۰۰ هزار تومان رسید؟
در سال جاری و با توجه به شرایط اقتصادی کشور، دولت تصمیم گرفت بخشی از منابع حاصل از حذف یارانه دهک‌های پردرآمد (دهک‌های ۸ تا ۱۰) را به حمایت بیشتر از دهک‌های کم‌درآمد اختصاص دهد. در همین چارچوب، علاوه بر یارانه نقدی که پیش‌تر واریز می‌شد، اعتبار کالابرگ نیز افزایش یافت.
به این ترتیب، خانوارهای دهک‌های اول تا سوم اکنون به ازای هر نفر ماهانه حدود ۹۰۰ هزار تومان دریافت می‌کنند؛ مبلغی که نسبت به سال‌های گذشته رشد قابل‌توجهی دارد. این اقدام نشان‌دهنده تغییر تمرکز سیاست‌های یارانه‌ای از پوشش گسترده به سمت حمایت هدفمند از اقشار ضعیف‌تر جامعه است.
اثرات اقتصادی و اجتماعی یارانه جدید
کارشناسان اقتصادی معتقدند اجرای این سیاست چند اثر عمده دارد:
- افزایش قدرت خرید خانوارهای کم‌درآمد: در شرایطی که نرخ تورم همچنان بالاست، یارانه ترکیبی می‌تواند بخشی از فشار معیشتی را کاهش دهد.
- کنترل بازار کالاهای اساسی: تخصیص اعتبار کالابرگ موجب می‌شود تقاضا برای کالاهای ضروری به‌طور مستقیم تقویت شود و امنیت غذایی دهک‌های پایین تضمین گردد.
- کاهش نابرابری درآمدی: با حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی و هدایت منابع آن به دهک‌های پایین، بخشی از فاصله طبقاتی کاهش پیدا می‌کند.
- افزایش شفافیت در توزیع یارانه‌ها: کالابرگ الکترونیکی امکان رصد مصرف و مدیریت بهتر منابع را برای دولت فراهم می‌سازد.
زمان واریز یارانه‌ها در شهریور ۱۴۰۴
- ۱۹ شهریور ۱۴۰۴: واریز ۵۰۰ هزار تومان اعتبار کالابرگ الکترونیکی برای هر نفر از دهک‌های اول تا سوم.
- ۲۵ شهریور ۱۴۰۴: واریز یارانه نقدی طبق روال همیشگی.
به این ترتیب، خانوارها می‌توانند بخشی از نیازهای ضروری خود را از طریق اعتبار کالابرگ تأمین کنند و باقی مبلغ نقدی را برای سایر هزینه‌ها به کار گیرند.
جمع‌بندی
یارانه ۹۰۰ هزار تومانی شهریور ۱۴۰۴، ترکیبی از یارانه نقدی و اعتبار کالابرگ الکترونیکی است که با هدف حمایت از دهک‌های پایین درآمدی و تقویت امنیت غذایی خانوارها پرداخت می‌شود. این سیاست در چارچوب قانون بودجه و با تأکید بر عدالت اجتماعی طراحی شده و می‌تواند بخشی از فشار معیشتی ناشی از تورم و هزینه‌های روزافزون زندگی را کاهش دهد.
با توجه به روند فعلی، انتظار می‌رود دولت در ماه‌های آینده نیز همین الگو را ادامه دهد و در صورت افزایش درآمدهای نفتی و مالیاتی، امکان گسترش حمایت‌ها به شکل گسترده‌تر فراهم شود.
